Α3-ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ :

1. Παππάς Θεόδωρος

2. Τζουτζά Αγγελική

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ : ΠΡΟΟΔΟΣ Ή ΥΒΡΙΣ;

Η γενετική τροποποίηση δεν είναι κάτι το οποίο εμφανίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες . Έχουμε πληροφορίες πως γενετικές τροποποιήσεις λαμβάνανε μέρος και στα αρχαία χρόνια  με την μορφή της διασταύρωσης των ειδών   που αποσκοπούσε στην δημιουργία νέων, εξελιγμένων και βελτιωμένων ειδών.  Σήμερα με την πρόοδο των επιστήμων ο άνθρωπος κατάφερε  να τροποποιήσει  τον γενετικό κώδικα . Ας αναρωτηθούμε  όμως, μήπως αυτή ικανότητα τροποποίησης  έχει τυφλώσει τον άνθρωπο και οδηγεί την ανθρωπότητα σε αδιέξοδο; Σκοπός της εργασίας μας είναι η επισήμανση των επιδράσεων των ΓΤΟ  στο περιβάλλον και την κοινωνία .

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1^Ο  Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΓΤΟ

Τα τελευταία 20 χρόνια, η μεγάλη πρόοδος της βιοτεχνολογίας, και ειδικότερα της Γενετικής Μηχανικής, έδωσε τη δυνατότητα της γενετικής τροποποίησης φυτών και ζώων, με στόχο αυτά να αποκτήσουν χαρακτηριστικά και ιδιότητες χρήσιμες για τον άνθρωπο. Εδώ και 13 περίπου χρόνια, η έρευνα στον τομέα αυτόν έδωσε στο εμπόριο τα πρώτα γενετικά τροποποιημένα φυτά, η καλλιέργεια των οποίων άρχισε πρώτα στις ΗΠΑ και την Αργεντινή και στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες. Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες παραγωγής και εμπορίας γενετικά τροποποιημένων σπόρων, όπως η Mosanto, η DowChemicals, η Du Pont, η Syngenta και άλλες, προώθησαν επιθετικά τα προϊόντα τους, διακηρύσσοντας ότι οι καλλιέργειες γενετικά τροποποιημένων φυτών, με την αυξημένη απόδοσή τους και τη μικρότερη χρήση χημικών, θα αυξήσουν την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων και θα συντελέσουν στην εξάλειψη της πείνας από τον πλανήτη. Όλα αυτά τα χρόνια, οι πιο πάνω εταιρίες αγροβιοτεχνολογίας προσπάθησαν να πείσουν κυβερνήσεις και πολίτες για την ασφάλεια των τροφίμων που προέρχονται από τις καλλιέργειες αυτές και ότι οι καλλιέργειες αυτές θα λύσουν το επισιτιστικό πρόβλημα των φτωχών λαών της Αφρικής και της Ασίας. Όμως, παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις, η αποτίμηση των μέχρι τώρα αποτελεσμάτων είναι πολύ διαφορετική.

Τον Μάρτιο του 2009 η Union of Concerned Scientists (UCS) δίνει στη δημοσιότητα μία μελέτη με τίτλο “Failure to Yield. Evaluating the Performance of Genetically Engineered Crops” (Αποτυχία Απόδοσης: Εκτίμηση της Απόδοσης των Γενετικά Τροποποιημένων Καλλιεργειών). Η 43 σελίδων μελέτη υπογράφεται από τον Doug Gurian-Sherman, έναν ειδικό επιστήμονα του προγράμματος Τροφής Και Περιβάλλοντος της UCS. Το άρθρο βασίζεται στην ανασκόπηση 24 επιστημονικών ακαδημαϊκών μελετών, που έγιναν και δημοσιεύτηκαν από τις αρχές του 1990 σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά. Η μελέτη αυτή αποδεικνύει ότι η γενετική τροποποίηση απέτυχε να αυξήσει την απόδοση των καλλιεργειών αυτών στις ΗΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, η απόδοση της γενετικά τροποποιημένης ανθεκτικής στα ζιζανιοκτόνα σόγιας και του ανθεκτικού στα ζιζανιοκτόνα καλαμποκιού δεν αυξήθηκε, ενώ η απόδοση του ανθεκτικού στα εντομοκτόνα καλαμποκιού αυξήθηκε οριακά. Η μελέτη ακόμα δείχνει ότι, αν και η ολική παραγωγή σόγιας και καλαμποκιού αυξήθηκε, αυτό δεν οφείλεται στη γενετική τροποποίηση, αλλά σε άλλους παράγοντες, όπως οι παραδοσιακές τεχνικές ανάπτυξης ποικιλιών και η βελτίωση των καλλιεργητικών τεχνικών. Το άρθρο καταλήγει επισημαίνοντας ότι η γενετική τροποποίηση είναι απίθανο να παίξει κάποιο σημαντικό ρόλο στην αύξηση της παραγωγής τροφίμων στο προβλέψιμο μέλλον. Έτσι οι πρόσφατες διαφημιστικές καμπάνιες των εταιριών αγροβιοτεχνολογίας, ότι οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες θα λύσουν το πρόβλημα της πείνας σε ένα αυξανόμενο πληθυσμό, δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Άλλωστε η ανάγκη αύξησης της απόδοσης, για να συμβαδίσει με την αύξηση των αναγκών του πληθυσμού, βρίσκεται σε περιοχές, στις οποίες οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες είναι γενικά μη διαθέσιμες λόγω κόστους και πρωτόγονων καλλιεργητικών μεθόδων. Μάλιστα η πιο πάνω μελέτη φθάνει μέχρι το σημείο να προτείνει στο Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ να αποσύρει τη χρηματοδότηση από τις μελέτες των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και να τις κατευθύνει σε άλλα προγράμματα και επωφελείς χρήσεις.

Αλλά και στον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων που προέρχονται από γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες υπάρχουν προβλήματα. Σε πρόσφατη (19.05.2009) ανακοίνωσή της η Αμερικανική Ακαδημία Περιβαλλοντικής Ιατρικής (American Academy of Environmental Medicine-AAEM) που αυτοπροσδιορίζεται ως ένας διεθνής σύνδεσμος Ιατρών και άλλων επιστημόνων που ασχολούνται με τις κλινικές πλευρές της περιβαλλοντικής υγείας, καλεί σε άμεσο moratorium στη χρήση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Πιο συγκεκριμένα η ανακοίνωση των ΑΑΕΜ αναφέρει ότι «πολλές μελέτες σε ζώα δείχνουν σημαντική δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, με υπερπαραγωγή κυτοκινών που συνδέονται με το άσθμα, την αλλεργία και την φλεγμονή. Άλλες μελέτες δείχνουν δομικές και λειτουργικές αλλαγές στο ήπαρ, αλλαγή του μεταβολισμού των λιπιδίων και των υδατανθράκων, καθώς και κυτταρικές αλλαγές που οδηγούν στην επιτάχυνση της γήρανσης. Πρόσφατη μελέτη του 2008 συνδέει την κατανάλωση γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού με μείωση της γονιμότητας. Η ίδια μελέτη έδειξε ότι σε ποντίκια που τράφηκαν με γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι, πάνω από 400 γονίδια βρέθηκαν να εκφράζονται διαφορετικά. Τα γονίδια αυτά ελέγχουν την πρωτεϊνική σύνθεση, τη σύνθεση της χοληστερόλης και τη ρύθμιση της ινσουλίνης».

Κατά την ΑΑΕΜ, η συσσώρευση των δεδομένων αυτών καθιστά βιολογικά αληθοφανή την πιθανότητα πρόκλησης προβλημάτων υγείας στον άνθρωπο από την κατανάλωση τροφίμων από γενετικά τροποποιημένα φυτά. Έτσι η ΑΑΕΜ προτείνει τα ακόλουθα:

Οι ιατροί να ενημερώσουν τους ασθενείς τους, την ιατρική κοινότητα και τους πολίτες για την αποφυγή κατανάλωσης γενετικά τροποποιημένων τροφών και για τους πιθανούς κινδύνους στην υγεία τους.

Οι ιατροί να μελετήσουν τον πιθανό ρόλο της κατανάλωσης γενετικά τροποποιημένων τροφίμων στην εξέλιξη της νόσου των ασθενών τους.

Να αρχίσουν επιδημιολογικές μελέτες για τη διερεύνηση του ρόλου των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων στην υγεία του ανθρώπου.

Καλεί σε άμεσο moratorium στη χρήση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων και την έναρξη μακροχρόνιων δοκιμασιών ασφάλειας, καθώς και σε σήμανση των προϊόντων αυτών.

Είναι αλήθεια ότι η έγκριση των γενετικά τροποποιημένων σπόρων έγινε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, χωρίς την προηγούμενη ενδελεχή και ανεξάρτητη επιστημονική έρευνα για την ασφάλειά τους. Όλες οι μελέτες ασφάλειας των προϊόντων αυτών έγιναν από τις ίδιες τις εταιρίες παραγωγής και εμπορίας των σπόρων αυτών και όχι από κυβερνητικούς οργανισμούς. Μάλιστα λέγεται ότι πρώην δικηγόροι της Mosanto διορίστηκαν στην EPA (environmental Protection Agency) και στο FDA (Food and Drug Administration) ως υπεύθυνοι για τον καθορισμό των κανόνων που θα διέπουν τους γενετικά τροποποιημένους σπόρους. Η έγκριση των γενετικά τροποποιημένων σπόρων στις ΗΠΑ βασίστηκε στην ιδέα της «ουσιώδους ισοδυναμίας», σύμφωνα με την οποία, εάν ένα τρόφιμο βρεθεί να είναι «ουσιωδώς ισοδύναμο» σε σύνθεση και τροφικά χαρακτηριστικά με ένα υπάρχουν τρόφιμο, τότε θεωρείται τόσο ασφαλές όσο και το συμβατικό τρόφιμο και δεν χρειάζονται ειδικές μελέτες πριν δοθεί στην κατανάλωση ούτε χρειάζεται η σήμανσή του στην ετικέτα του προϊόντος. Το δόγμα της «ουσιώδους ισοδυναμίας», αν και άμεσα αντιτίθεται στην απαίτηση των εταιριών βιοτεχνολογίας για πατεντάρισμα των γενετικά τροποποιημένων σπόρων τους, τους οποίους θεωρούν μοναδικούς και διαφορετικούς από τους αντίστοιχους συμβατικούς, όμως επέτρεψε την ανάπτυξη των προϊόντων τους χωρίς κρατικό ή άλλο έλεγχο.

Σε άρθρο σύνταξης (editorial), στο τεύχος Αυγούστου 2009, του γνωστού περιοδικού American Scientific Magazine αποκαλύπτεται ο λόγος για τον οποίο δεν υπάρχουν ανεξάρτητες μελέτες επαλήθευσης των όσων οι εταιρίες αγροβιοτεχνολογίας επαγγέλλονται για τα γενετικά τροποποιημένα φυτά τους. Και ο λόγος είναι ότι οι εταιρίες αυτές δεν επιτρέπουν τις ανεξάρτητες έρευνες. Προϋπόθεση για την αγορά γενετικά τροποποιημένων σπόρων είναι η υπογραφή, μεταξύ αγοραστού και εταιρείας, συμφωνίας με την οποία κατοχυρώνεται η πνευματική ιδιοκτησία της εταιρείας, πάνω στον συγκεκριμένο σπόρο. Στην συμφωνία όμως αυτή, που φαίνεται λογική και απαραίτητη, υπάρχει και όρος που απαγορεύει τη χρήση του συγκεκριμένου σπόρου από οποιονδήποτε και για οποιαδήποτε έρευνα. Έτσι η απαγόρευση αυτή εμποδίζει κάθε μελέτη για τη διερεύνηση των συνθηκών, κάτω από τις οποίες η καλλιέργεια αυτών των σπόρων αποδίδει ή αποτυγχάνει, εμποδίζει τη σύγκριση των σπόρων μεταξύ τους, εμποδίζει την έρευνα για τη διαπίστωση μη σκόπιμων παρενεργειών στο περιβάλλον, στα ζώα και στον άνθρωπο. Οι μόνες δημοσιευμένες μελέτες είναι αυτές που έτυχαν της έγκρισης των εταιρειών αυτών. Ακόμα υπήρχαν μελέτες που αρχικά έλαβαν έγκριση και στη συνέχεια απαγορεύθηκε η δημοσίευσή τους λόγω μη ευνοϊκών αποτελεσμάτων. Υπάρχει δηλαδή μία επιλεκτική εκ μέρους των εταιρειών αδειδότηση ή άρνηση αδειδότησης, ανάλογα με το πόσο φιλικός ή εχθρικός είναι  ο συγκεκριμένος επιστήμονας απέναντι στην τεχνολογία της γενετικής τροποποίησης. Όμως μόνο η διαθεσιμότητα των γενετικά τροποποιημένων φυτών στην συνήθη ανεξάρτητη επιστημονική έρευνα μπορεί να οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα, σχετικά με την ασφάλεια του περιβάλλοντος. Το άρθρο στο Scientific American Magazine καταλήγει με την ακόλουθη φράση: «Η αγροτική επανάσταση είναι πολύ σπουδαία για να εγκλωβιστεί πίσω από κλειστές πόρτες».

Από τα πιο πάνω εκτεθέντα γίνεται φανερό ότι οι διατυμπανιζόμενες προσδοκίες σχετικά με τα γενετικά τροποποιημένα φυτά διαψεύδονται. Απόδειξη ότι η επέκταση των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών δεν θα λύσει το πρόβλημα της πείνας είναι το παράδειγμα της Αργεντινής, το οποίο μας δείχνει την πραγματικότητα των βιοτεχνολογικών αποτελεσμάτων σχετικά με τη φτώχεια και την πείνα. Η Αργεντινή έχει ένα σχετικά μεγάλο αριθμό ατόμων που υποφέρουν από πείνα και είναι ο δεύτερος παγκόσμιος, μετά τις ΗΠΑ, χρήστης της βιοτεχνολογίας στη γεωργία. Μετά την εισαγωγή των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών, το πρόβλημα της πείνας στην Αργεντινή χειροτέρευσε για πολλούς λόγους. Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 35,3% μέσα σε ένα χρόνο (2000-2001) και το επίπεδο διατροφής κατέβηκε. Δασικές εκτάσεις αποψιλώθηκαν για να γίνουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Οι αυξανόμενες φάρμες έκλεισαν τις μικρότερες και οδήγησαν τον έλεγχο της γεωργίας σε λιγότερα χέρια. Λόγω της αυξημένης παραγωγής, η στόχευση έγινε εξαγωγική και λιγότερο στην εντόπια προμήθεια τροφής. Έτσι ο μόνος στόχος των πολυεθνικών κολοσσών παραγωγής και εμπορίας των γενετικά τροποποιημένων σπόρων είναι μόνο το κέρδος και ο πλήρης έλεγχος της παγκόσμιας παραγωγής τροφής. Εάν και όταν αυτό επιτευχθεί, η τροφή στα χέρια των ολίγων θα αποτελέσει όπλο εκβιασμού και καταδυνάστευσης λαών και κρατών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2^Ο  ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΑ ΓΤΟ 

Οι επιστήμονες έχουν πλέον τη δυνατότητα να πάρουν γονίδια από ζώα και να τα μεταφέρουν σε φυτά, γονίδια από μικρόβια και να τα προσθέσουν στο καλαμπόκι, γονίδια από τον άνθρωπο και να τα προσθέσουν σε μικρόβια και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Ο νέος οργανισμός που θα προέλθει μ΄αυτόν τον τρόπο είναι ένας τροποποιημένος οργανισμός, ο οποίος δεν θα προέκυπτε ποτέ από φυσικές διαδικασίες.

Για ποιο λόγο γίνεται αυτό;

Οι υπέρμαχοι της γενετικής μηχανικής υποστηρίζουν ότι τα μεταλλαγμένα φυτά και τα τρόφιμα που παράγονται από αυτά, προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα και μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην πρόοδο της ανθρωπότητας. Ετσι υπόσχονται καταπολέμηση των ασθενειών των φυτών και των ζιζανίων με λιγότερα φάρμακα και ζιζανιοκτόνα και άρα "προστασία του περιβάλλοντος", καλύτερη παραγωγή, μεγαλύτερα αγροτικά εισοδήματα και αντιμετώπιση της πείνας.

ΤΑ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Τα μεταλλαγμένα τρόφιμα μπορεί να έχουν θετικές επιδράσεις με τους εξής τρόπους:

Προϊόντα φυτικής προέλευσης:

- Καλύτερη γεύση και ποιότητα

- Μείωση χρόνου ωρίμανσης των φυτών ή δέντρων που τα παράγουν

- Τα γενετικά τροποποιημένα φυτά προσφέρουν μεγαλύτερες και καλύτερες σοδειές

- Αυξημένη αντίσταση εναντίον βλαβερών οργανισμών και ασθενειών

- Χρειάζονται λιγότερα εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα

- Αυξημένη περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά

- Πιθανότητες για νέα προϊόντα και μεθόδους καλλιέργειας

Προϊόντα ζωικής προέλευσης:

- Περισσότερες θρεπτικές ιδιότητες

- Αυξημένη αντίσταση των ζώων σε ασθένειες

- Αύξηση της παραγωγικότητας

- Καλύτερη και περισσότερη παραγωγή κρέατος, αυγών και γάλακτος

- Βελτίωση της υγείας των ζώων και καλύτερες διαγνωστικές μεθόδους

Ωφελήματα για το περιβάλλον:

- Λιγότερη χρήση εντομοκτόνων, ζιζανιοκτόνων και λιπασμάτων

- Καλύτερη διατήρηση του εδάφους και των υδάτων όπως επίσης και εξοικονόμηση ενέργειας

- Βιολογική επεξεργασία των δασικών προϊόντων

- Καλύτερος χειρισμός και επεξεργασία των αποβλήτων

Ωφελήματα για τη κοινωνία:

- Αυξημένη παραγωγή τροφίμων και ασφάλεια για τον αυξανόμενο ανθρώπινο πληθυσμό της γης

- Αντιμετώπιση του προβλήματος της πείνας και του υποσιτισμού που μαστίζει σήμερα ένα πολύ μεγάλο αριθμό χωρών παγκοσμίως

ΤΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Τα μέχρι σήμερα καταγραφέντα στοιχεία από τη μεριά των επιστημόνων που ερευνούν για τις αρνητικές επιπτώσεις των μεταλλαγμένων είναι εξόχως ανησυχητικά:

Κίνδυνοι για την υγεία μας:

Αλλεργίες

Τοξικά φαινόμενα

Προβλήματα στο ανοσοποιητικό και στο αναπαραγωγικό σύστημα

Πρόκληση καρκίνων και καρδιακών παθήσεων.

Κίνδυνοι για το περιβάλλον:

Η επιμόλυνση των συμβατικών καλλιεργειών με ανεπιθύμητα γονίδια.

- Η γενικευμένη χρήση των ίδιων ζιζανιοκτόνων.

- Η δημιουργία νέων ειδών.

Αυτά έχουν ως επακόλουθο:

- τη δευτερογενή εισαγωγή ελαττωματικών γονιδίων στην παγκόσμια  γενετική δεξαμενή.

- την εξασθένιση των ειδών.

- την εμφάνιση και διάδοση νέων παρασίτων, καινούριων ανθεκτικότερων ζιζανίων και νέων ασθενειών που υπερβαίνουν το φυσικό φράγμα των ειδών.

- την απώλεια βιοποικιλότητας.

- την πτώση της εδαφικής  γονιμότητας,.ή αλλιώς, μια δυναμικά εξελισσόμενη Γενετική ρύπανση με κύριο χαρακτηριστικό τις διαταραχές και   την ανισορροπία των οικοσυστημάτων σε παγκόσμια κλίμακα..

Κίνδυνοι για την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ισορροπία των ανθρώπινων κοινωνιών:

- Μονοπώληση της αγοράς

- Κυριαρχία επί των αγροτών

- Εξωθεσμική επιβολή επιλογών των αγροτών ενάντια στις επιθυμίες των καταναλωτών και τις αποφάσεις των κυβερνήσεων.

- Καταπάτηση των φτωχών και η κυριαρχία της πείνας.

Οι αγρότες θα χάσουν ή θα κερδίσουν από την καλλιέργεια των μεταλλαγμένων;

- Η παραγωγή των γ.τ.ο είναι μικρότερη των συμβατικών.

- Ρύθμιση των τιμών των εισροών από τους πολυεθνικούς.

Καθορισμός τιμής προϊόντος και τελικού εισοδήματος από τους πολυεθνικούς προς τους αγρότες

Μεταλλαγμένα = Ανυπολόγιστο ρίσκο;

Πολλοί ανεξάρτητοι επιστήμονες και ερευνητές  έχουν καταγράψει αρνητικές συνέπειες από την παραγωγή και χρήση των μεταλλαγμένων προϊόντων της βιοτεχνολογίας. Έτσι τα μόνα που αντικειμενικά μπορεί να μας υποσχεθεί το πολυεθνικό λόμπι της Γενετικής Μηχανικής είναι:

Οι σπόροι βρίσκονται στην αρχή της αλυσίδας των τροφίμων. Αν επιτραπεί να καλλιεργηθούν μεταλλαγμένες ποικιλίες:

- Θα απαιτηθούν περισσότερα ζιζανιοκτόνα για να αντιμετωπιστούν τα νέα πιο ανθεκτικά  ζιζάνια

- Θα υπάρξουν επιπτώσεις στην  αγροτική παραγωγή

- Οι αγρότες που δεν θα τις θέλουν, θα χάσουν το δικαίωμα να παράγουν καθαρά προϊόντα, λόγω της επιμόλυνσης

- Ακόμη, δεν θα ξέρουν αν έχουν παράγει μεταλλαγμένα και δεν θα  μπορούν να δώσουν τις σχετικές εγγυήσεις στους πελάτες τους.

- Οι βιοκαλλιεργητές θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους και η Ελλάδα θα χάσει ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα στη διεθνή αγορά.

- Θα αφανιστούν οι μικρομεσαίοι παραγωγοί και θα πραγματωθεί η εφιαλτική προοπτική του ελέγχου των σπόρων από λίγους. Οι εναπομείναντες αγρότες θα είναι υπό καθεστώς υποτέλειας απέναντι στις πολυεθνικές, μέσω των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας που θα επιβληθούν

- Η ραγδαία αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων θα είναι γεγονός

- Η διασπορά των μεταλλαγμένων στο περιβάλλον θα εξαφανίσει τη βιοποικιλότητα με  ολέθριες συνέπειες στη Φύση και στον άνθρωπο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3^Ο  Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ  ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΓΤΟ ΑΝΑ ΗΠΕΙΡΟ  
 1^Ο : ΕΥΡΩΠΗ

Στην Ευρώπη από τα περίπου 46 κράτη της τα 28 ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει αυστηρή νομοθεσία που απαγορεύει τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα. Η νομοθεσία επίσης λέει ότι πρέπει αναγκαστικά εάν κάποια χώρα επιθυμεί να παράγει κάποιο γενετικά τροποποιημένο οργανισμό ή που να περιέχει κομμάτι του πρέπει πρώτα να γίνει υγειονομικός έλεγχος. Όσο αφορά την ιχνηλασιμότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ορίσει αυστηρό κανονισμό ο οποίος αναφέρει ότι: από τη στιγμή που θα παραχθεί το γενετικά τροποποιημένο τρόφιμο μέχρι τη στιγμή της κατανάλωσης του θα πρέπει να αναγράφεται στα στοιχεία του ότι είναι ή περιέχει γενετικά τροποποιημένο τρόφιμο. Τα κράτη τα οποία γνωρίζουμε επισήμως που παράγουν γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι η Σουηδία, η Πολωνία, η Τσεχία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Σλοβακία, η Ρουμανία και η Γερμανία. Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που αντιστέκονται στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Η Ελλάδα καθώς ευνοείται από το έδαφος της και το μεσογειακό κλίμα είναι ικανή να παράγει τα δικά της φυσικά τρόφιμα. Η νομοθεσία για τη σήμανση των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων προβλέπει τη σήμανση προϊόντων αν περιέχουν ή προέρχονται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς σε ποσοστό από 0,9% και πάνω. Το ίδιο ισχύει και για τις ζωοτροφές. Γενικώς δεν επιτρέπεται να καλλιεργείς γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα στην Ελλάδα εκτός αν έχεις ειδική άδεια που αποκτιέται πολύ δύσκολα. Στην Αυστραλία είναι εντελώς νόμιμο να καλλιεργείς γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα με τη προϋπόθεση να έχεις πάρει ειδικά άδεια. Το κέντρο Gene Technology Regulator μαζί με το υπουργείο υγείας της Αυστραλίας συνεργάζονται για να θεσπίζουν νόμους οι οποίοι θα εξασφαλίζουν την υγεία των καταναλωτών. Όσο αφορά την ιχνηλασιμότητα πρέπει να αναγράφεται πάνω στη συσκευασία εάν είναι γενετικό τροποποιημένο τρόφιμο ή περιέχει κομμάτια και γενικώς να παρέχει πληροφορίες.

2^Ο : ΑΜΕΡΙΚΗ

Tο 1989 στις ΗΠΑ συνέβη η πρώτη τραγωδία που αφορούσε θανάτους ανθρώπων από γενετικά τροποποιημένα προϊόντα: 37 άτομα πέθαναν και πάνω από 1500 αρρώστησαν σοβαρά, ορισμένα σε μόνιμη ολική ανικανότητα από ένα  σύνδρομο που ονομάστηκε σύνδρομο ηωσινοφιλίας-μυαλγίας. Η ασθένεια προκλήθηκε από ένα γενετικά τροποποιημένο βάκιλο που μεγιστοποιούσε την παραγωγή τρυπτοφάνης, ένα αμινοξύ για διαιτητική χρήση στους ανθρώπους. Η κυκλοφορία της τρυπτοφάνης ήταν καθ' όλα νόμιμη γιατί οι προσμίξεις που ενοχοποιήθηκαν ήταν σε ποσοστά κάτω του 0,01%, 10 φορές κάτω από το όριο της ανίχνευσης δηλ. το 0,1%. Επίσης τα παιδιά και τα βρέφη είναι ομάδα υψηλού κινδύνου στις τροφικές αλλεργίες που προκαλούνται από οποιοδήποτε αλλεργιογόνο δεν ανιχνεύτηκε στα μεταλλαγμένα τρόφιμα. Παρ΄ όλα αυτά οι μεταλλαγμένοι οργανισμοί φτάνουν κάθε μέρα έμμεσα στα πιάτα μας. Η καλλιέργειά τους αυξάνεται κάθε χρόνο αλλά το 95% της παραγωγής γίνεται στις ΗΠΑ, Καναδά και Αργεντινή. Οι εταιρείες που πρωτοστατούν είναι οι syngenta, Monsanto, Dy Pont, Aventis, Dow. Με μια σειρά εξαγορών και συγχωνεύσεων κατάφεραν να κυριαρχήσουν στο χώρο της βιοτεχνολογίας με απώτερο σκοπό το σταδιακό αποκλεισμό των συμβατικών σπόρων από την αγορά και την μεγιστοποίηση των κερδών τους. Έχοντας στενή συνεργασία με την κυβέρνηση Μπούς και τον Π.Ο.Ε. (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου), εκβιάζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση που για δικά της συμφέροντα αρνιόταν την εισαγωγή μεταλλαγμένων και απειλούν με κυρώσεις οποιαδήποτε χώρα αρνείται την αποδοχή γ.τ οργανισμών. Αυτοί που προκαλούν την πείνα  και το θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων κάθε μέρα σε διάφορους πολέμους, που έχουν παγκοσμιοποιήσει ένα απάνθρωπο σύστημα διαχείρισης, που μεταχειρίζονται ζωές σαν εμπορεύματα, προσπαθούν με υπερβολές όψιμου ανθρωπισμού να μας πείσουν ότι τα μεταλλαγμένα θα λύσουν το πρόβλημα της πείνας και της οικολογικής καταστροφής. Ωστόσο πάνω από 35 χώρες έχουν βάλει

περιορισμούς είτε στις καλλιέργειες, είτε στην αποδοχή των προϊόντων, στη σήμανση κλπ. Επίσης το 73% των ευρωπαίων καταναλωτών και το 93% των Ελλήνων είναι κάθετα αντίθετοι στη χρήση τους. Χωρίς την συμμετοχή της Ελλάδας, όμως  επικυρώθηκε από 50 χώρες το Πρωτόκολλο για την Βιοασφάλεια που θα τεθεί σε  ισχύ την 11/9/03 η πρώτη νομικά δεσμευτική διεθνής συμφωνία που αναγνωρίζει  το αναφαίρετο δικαίωμα των κρατών ν' αρνούνται τα μεταλλαγμένα με βάση  την Αρχή της Προφύλαξης. Υπάρχει και η περίπτωση της Ζάμπια, η οποία αρνήθηκε  γ.τ. καλαμπόκι που "πρόσφερε" το πρόγραμμα επιστημονικής βοήθειας με την μορφή  σπόρων, με το αιτιολογικό ότι δε θα ήταν δυνατή η εξαγωγή καλαμποκιού των αγροτών

της προς τη Ε.Ε. Η περίπτωση αυτή έδωσε πρόσχημα στους αμερικάνους να πιέσουν περισσότερο τη Ε.Ε για απελευθέρωση της αγοράς στην εισαγωγή γ.τ.  προϊόντων. Έτσι στις αρχές Ιούλη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πήρε απόφαση εισαγωγής των μεταλλαγμένων, χρυσώνοντας το χάπι με την υποχρεωτική τους σήμανση. Το επόμενο βήμα θα είναι να επιτραπεί και η καλλιέργεια τους. Βέβαια μόνο στην Ελλάδα ήδη το 80% της εισαγόμενης σόγιας και του καλαμποκιού είναι μεταλλαγμένα και χρησιμοποιούνται είτε σαν πρώτη ύλη στη βιομηχανία τροφίμων, είτε στις ζωοτροφές. Χιλιάδες τόνοι μεταλλαγμένης σόγιας και μεταλλαγμένου καλαμποκιού έχουν εισαχθεί στην ελληνική αγορά από μεγάλους εισαγωγείς. Από τους κυριότερους είναι η εταιρεία ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ που βρίσκεται στα Ψαχνά Ευβοίας και διαθέτει τα προϊόντα της σαν  ζωοτροφές σε μεγάλο αριθμό πτηνοτροφικών και κτηνοτροφικών μονάδων του νομού. Ουσιαστικά υπήρχαν γ.τ. οργανισμοί σε προϊόντα όπως το κρέας, πουλερικά, γαλακτοκομικά, ψάρια, παράγωγα σόγιας και καλαμποκιού (άλευρα, λάδια, σιρόπια, λεκιθίνη κλπ.). Απλά τώρα και αν γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι, θα γνωρίζουμε αν τρεφόμαστε με γ.τ. μόνο σε περίπτωση που η προσθήκη τους είναι πάνω από 0,9%. Όταν έχουν προκληθεί θάνατοι ανθρώπων με προσθήκη γ.τ. τα τρυποφάνης 0,01%, η ασφάλεια που μας εξασφαλίζει η σήμανση είναι όπως καταλαβαίνουμε μηδενική.

3^Ο : ΑΦΡΙΚΗ

Όλο και περισσότερες αφρικανικές χώρες στρέφονται στην καλλιέργεια μεταλλαγμένων, δεδομένου ότι η πίεση για την παραγωγή τροφίμων εντείνεται λόγω της αύξησης του πληθυσμού.

Ωστόσο, αν και η τάση δείχνει να γενικεύεται, υπάρχουν ακόμα κάποια αφρικανικά κράτη που αντιστέκονται σθεναρά στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς καθώς φοβούνται τις επιπτώσεις για τους ανθρώπους και τα ζώα, αλλά και τις ενδεχόμενες οικονομικές επιπτώσεις από τον περιορισμό των εξαγωγών.

Στο παρελθόν, η Νότιος Αφρική ήταν η μόνη χώρα στην αφρικανική ήπειρο που καλλιεργούσε γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι, βαμβάκι και σόγια. Από το 2008 όμως, στον χορό των μεταλλαγμένων μπήκε και η Αίγυπτος με την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού, αλλά και η Μπουρκίνα Φάσο με την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένου βαμβακιού.

Σήμερα η Κένυα, η Τανζανία, η Ουγκάντα, το Μαλάουι, το Μαλί, η Ζιμπάμπουε, η Νιγηρία και η Γκάνα διεξάγουν έρευνα και δοκιμές για την καλλιέργεια μεταλλαγμένων.

«Υπάρχει αυξανόμενη στήριξη για δοκιμές βιοτεχνολογίας σε πολλές αφρικανικές χώρες», δήλωσε ο Diran Makinde, διευθυντής του Αφρικανικού Δικτύου Επιστημόνων Βιοασφάλειας.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, αμέσως μετά την υιοθεσία της σχετικής νομοθεσίας, η Κένυα ετοιμάζεται να ξεκινήσει δοκιμές για την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων οργανισμών.

«Η Κένυα είναι ανοιχτή στην καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων οργανισμών. Σας διαβεβαιώνω ότι η Κένυα είναι η τέταρτη αφρικανική χώρα που θα καλλιεργήσει μεταλλαγμένα», δήλωσε ο κ.  Makinde.

4^Ο : ΑΣΙΑ

Στην Ασία σε γενικές γραμμές άλλες χώρες είναι υπέρ των γενετικά

τροποποιημένων τροφίμων και άλλες κατά. Οι χώρες που είναι υπέρ και

σε αυτές τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι νόμιμα είναι οι εξής:

Μιανμάρ, Φιλιππίνες, Ινδία, Πακιστάν και Κίνα. Όσο αφορά την

ιχνηλασιμότητα οι περισσότερες χώρες έχουν συμφωνήσει να

αναγράφεται αναγκαστικά στη συσκευασία εάν το τρόφιμο προέρχεται ή

είναι γενετικά τροποποιημένος οργανισμός.

5^Ο : ΩΚΕΑΝΙΑ

Η Ωκεανία αποτελείται από την Αυστραλία, η οποία αποτελεί περίπου το

90% της ηπείρου και το υπόλοιπο 10% είναι τα υπόλοιπα νησιά. Τα

νησιά καθώς καλλιεργούν τα δικά τους τρόφιμα και αφού αποτελούν τη

μειονότητα της Ωκεανίας δεν ενδιαφέρονται για τα γενετικά

τροποποιημένα τρόφιμα. Στην Αυστραλία είναι εντελώς νόμιμο να καλλιεργείς γενετικά

τροποποιημένα τρόφιμα με τη προϋπόθεση να έχεις πάρει ειδικά άδεια.

Το κέντρο Gene Technology Regulator μαζί με το υπουργείο υγείας της

Αυστραλίας συνεργάζονται για να θεσπίζουν νόμους οι οποίοι θα

εξασφαλίζουν την υγεία των καταναλωτών. Όσο αφορά την

ιχνηλασιμότητα πρέπει να αναγράφεται πάνω στη συσκευασία εάν είναι

γενετικό τροποποιημένο τρόφιμο ή περιέχει κομμάτια και γενικώς να

παρέχει πληροφορίες  πάνω σε αυτό το θέμα.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Όπως  είδαμε σύμφωνα με την ερεύνα που διεξηχθησε το τμήμα Α3 το 3^ΟΥ ΓΕΛ ΧΑΛΚΙΔΑΣ οι ΓΤΟ  είναι το μήλο της έριδος των ημερών μας, καθώς από την μια πλευρά υπάρχουν οι υπέρμαχοι των ΓΤΟ  που υποστηρίζουν πως τα ΓΤΟ είναι η λύση σε πολλά προβλήματα π.χ υπερπληθυσμός ,  υποσιτισμός ,υπερβολική χρήση ζιζανιοκτόνων ,ενώ στον αντίποδα βλέπουμε τους επιστήμονες οι οποίοι θεωρούν τους ΓΤΟ ως ένα μονοπάτι που οδηγεί σε αδιέξοδο.